مطالبۀ زیانِ دیرکردِ پرداختِ دین ناشی از ضمان قهری

Authors

  • حسن محسنی استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
  • عباس میرشکاری استادیار گروه حقوق دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه علم و فرهنگ
Abstract:

     پرسش اصلی در این نوشتار این است که آیا بابت تأخیر در پرداخت دیون ناشی از ضمان قهری می‌توان پرداخت زیان دیرکرد یا خسارت تأخیر تأدیه را خواستار شد؟ در پاسخ به این پرسش، برخی بر این باورند که زیان دیرکرد به این دیون نیز تعلق می‌گیرد. در توجیه این باور می‌توان به اطلاق واژۀ دین در مادۀ 522 ق.آ.د.م. و نیز لزوم حمایت از زیان‌دیده که اینک در مقام طلبکار خواهان دریافت طلب خویش است، استناد کرد. گروهی دیگر مطالبۀ این زیان را ناروا می‌دانند. در تأیید این دیدگاه نیز به ظاهر مادۀ 522 ق.آ.د.م. و مبنای آن استناد می‌شود. در میانۀ این دو دیدگاه می‌توان عامل دیگری را به تحلیل افزود و آن، پرداخت خسارت از تاریخ صدور حکم قطعی دادگاهی است که شرایط تحقق مسئولیت مدنی را احراز کرده است. در این مقاله با تأکید بر یک رای، به تحلیل این سه دیدگاه پرداخته خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ضرورت قهری دانستن ضمان درک

قواعد حقوقی با هدف تنظیم روابط اجتماعی و برقراری تعادل میان حقوق و تکالیف افراد مختلف وضع می­شوند.  ابزارهای قانون­گذار برای نیل به این هدف متعدد است.  گاهی افراد را به اجرای قرارداد خویش ملزم می­سازد و هرگاه اجرای این قرارداد منتفی شود، متخلف به جبران خسارات وارده برطرف مقابل، اجبار می­گردد.  برخی اوقات، قرارداد معتبری در میان نیست ولی ضرری وارد شده است.  در این موارد، ضمانت اجرای مسئولیت غیرق...

full text

مطالعۀ تطبیقی امکان مطالبۀ زیان ناشی از تولد و زندگی و ارکان مسئولیت در آن

همیشه مرگ واقعۀ ناگواری نیست، بلکه گاه تولد نیز به حادثه‌ای نامبارک بدل می‌شود. در فرض تولد فرزند ناخواسته یا معلول در نتیجۀ تقصیر پزشکی، وجود مسئولیت و امکان مطالبۀ خسارت سال‌ها تردیدبرانگیز بوده است. اما هم‌اکنون در محاکم کشورهای مختلف این مسئولیت پذیرفته شده است. والدین به استناد مسئولیت قراردادی و فرزند معلول به استناد مسئولیت قهری قادر به مطالبۀ خسارت از پزشک خاطی هستند. در ایران پس از تصو...

full text

تاملی در شمول موجبات ضمان قهری در فقه

موجبات ضمان در واقع قالب های ضمان آور است که هر یک از آ نها می تواند به ادلة متفاوت اعم ازنقلی، عقلی و بناء عقلاء استناد یابد. به عنوان مثال مسئولیت در قاعدة ید بر اساس تصرف ناروا و دردو قاعدة اتلاف و تسبیب، بر اساس ایجاد خسارت ناروا به طور مستقیم یا غیر مستقیم قالب ریزیشده است.رویکرد به کار گرفته شده در این مقاله م یتواند مستند به نظرات برخی از فقهای بزرگباشد. به عنوان مثال: برخی در ضمن قاعدة ...

full text

مطالعۀ تطبیقی امکان مطالبۀ زیان ناشی از تولد و زندگی و ارکان مسئولیت در آن

همیشه مرگ واقعۀ ناگواری نیست، بلکه گاه تولد نیز به حادثه ای نامبارک بدل می شود. در فرض تولد فرزند ناخواسته یا معلول در نتیجۀ تقصیر پزشکی، وجود مسئولیت و امکان مطالبۀ خسارت سال ها تردیدبرانگیز بوده است. اما هم اکنون در محاکم کشورهای مختلف این مسئولیت پذیرفته شده است. والدین به استناد مسئولیت قراردادی و فرزند معلول به استناد مسئولیت قهری قادر به مطالبۀ خسارت از پزشک خاطی هستند. در ایران پس از تصو...

full text

مبانی فقهی و حقوقی مشروعیت ضمان دولت در پرداخت خسارت ناشی از کاهش ارزش پول

گاه دولت با اتخاذ بعضی از رویه های اقتصادی یا سیاسی موجب کاهش ارزش پول و در نتیجه تورم شده و به دلیل کاهش ارزش دارایی های مالی و قدرت خرید، به گروه های مختلف جامعه خساراتی وارد می گردد. ضمان مسبّبین و مباشرین کاهش ارزش پول وتورم، جزو موضوعاتی است که مورد تردید و اختلاف فقیهان و حقوقدانان قرار گرفته است. در این جستار اثبات شده است که دولت در صورت تحقق شرایط ضمان، مسؤول پرداخت خسارت ناشی از اعمال...

full text

بازخوانی ضمان قهری به هنگام اجتماع سبب و مباشر

اجتماع سبب و مباشر، یکی از اقسام اجتماع اسباب است و با آنکه در کتاب و سنت از چنین تفکیکی سخن به میان نیامده است، فقیهان امامیه شاید برای تسهیل در یافتن عامل اصلی زیان به چنین نواندیشی دست زده‌اند. مواد 332 قانون مدنی و 363 قانون سابق مجازات اسلامی، به تبعیت از نظریۀ مشهور این فقیهان، حکم بر ترجیح مباشر بر سبب داده و این پرسش را ایجاد کرده‌اند که هرگاه تأثیر سبب و مباشر در ایجاد زیان مساوی باشد،...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 46  issue 1

pages  139- 151

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023